Soto ayam van Arnoud Holsboer
Arnoud Holsboer. Al veertig jaar singer in the band (The Embers) en eigenaar van een winkel in gitaren en toebehoren (Sound Plaza). Opgegroeid in Suriname, maar van loepzuivere Indische komaf. Lievelingsgerecht: Soto ayam, Indische kippensoep. ‘Wat kan ik zeggen? Ik ben een Indische jongen, dit kan ik al-tijd eten.’
Het verhaal van zijn afkomst leest als een trein. Grootvader Adolf Hendrik (‘met die naam kun je ook niet meer aankomen’) is KNIL-militair, belastinginner en ad-hoc rechter van Euraziatische komaf, oma een blend van Frans, Chinees, Portugees en Indonesisch. Vader Jan Cornelis wordt geboren in Bandoeng. In 1949 moet het gezin halsoverkop de wijk nemen naar Nederland en raakt men alles kwijt. Grootvader neemt weer dienst – nu in de reguliere Nederlandse krijgsmacht. Ook zijn zoon, Arnouds vader, wordt militair en trouwt een volbloed Haagse die met hulp van allerlei tantes wordt bijgeschoold in de Indische keuken. Aardappelen-vlees-en groente, daar moet men in de familie niets van hebben.
De culinair-culturele opvoeding van Arnoud krijgt nog een extra laag als zijn vader wordt benoemd tot de adjudant van Johan Ferrier, de laatste gouverneur van Suriname en de eerste president van de Republiek Suriname. ‘Mijn vader wilde het avontuur tegemoet, ambieerde een koloniale baan. We kwamen daar toen ik vijf was en vertrokken toen ik tien was, twee dagen na de onafhankelijkheid – ik heb echt het allerlaatste staartje kolonialisme meegemaakt. We woonden daar prachtig, ik was mijn vader heel dankbaar. Stel je voor: ik kwam uit Harderwijk! En dan naar Suriname – we keken onze ogen uit!’
Avontuur volop was er ook bij rockband The Embers, genoemd naar een Haagse Indo-gang in de jaren ’50. ‘In het begin waren we alleen met Indische jongens’, vertelt Arnoud over het gezelschap waarin hij inmiddels veertig jaar als lead-guitar en zanger speelt. Ze zagen de wereld, bijvoorbeeld de onvergetelijke tour in Afghanistan, waar ze tien dagen optraden voor de troepen in Uruzgan. De band speelt stevige dansmuziek en trad op met Nederlandse topbands als BLØF en De Dijk. En zodra Corona is opgerot, gaan ze daar weer vrolijk mee verder.
En als het virus dan toch is verdreven, herneemt zich hopelijk ook vlug de loop naar gitaar en -toebehorenwinkel Sound Plaza in Amsterdam, het eigendom, nee heiligdom van Arnoud Holsboer. Hij voelt zich daar naar eigen zeggen ‘een verslaafde met zijn eigen methadonbus’, heel prettig dus. De zaak heeft de coronacrisis nipt overleefd, mede dankzij de financiële injectie die Marjolein, mevrouw Holsboer, moeder van zijn twee dochters en degene met de vaste goede baan, aan de oorlogskas heeft geleverd. Arnoud is geen man die het erg vindt dat zijn vrouw de grootverdiener is: ‘Wat een vent kan, kan een vrouw ook. En beter.’ Zegt hij altijd maar. Maar hij kan toevallig Indisch koken en is in huize Holsboer verantwoordelijk voor de exotische keuken, meestal in het weekend of als er mensen komen. En dan is zijn ‘soto ayam van oom Arnoud’ favoriet. Wel met zelfgemaakte boemboe, ‘niets uit een zakje, rot op!’
Ingrediënten
Voor 6 personen
- 1 grote kip, niet ingevroren
- 6 hardgekookte eieren
- 150 gram rijstnoedels
- 2 grote aardappelen
- 250 gram taugé
- 2 citroenen in partjes gesneden
- 3 tenen knoflook
- 2 uien
- 1,5 theelepel koenjit (kurkuma, geelwortel)
- 4 salam blaadjes of eventueel laurier
- verse gemberwortel 150 gram
- 10 zwarte peperkorrels
- 4/5 djeroek peroet blaadjes (limoenblad)
- 4 sereh stengels (citroengras)
- 4 theelepels gedroogde en gemalen laos of (liever) een flink stuk verse
- bosje verse bieslook fijngesneden
- bosje verse selderieblaadjes fijngesneden
- ketjap manis
- zonnebloemolie
- 3 kipbouillonblokjes
- zout ongeveer 1/2 eetlepels
- 4 kemirinoten
- mespuntje trassi
- kokosmelk
- 4 rode pepers
- bawang goreng (gebakken uitjes uit de supermarkt is prima hoor)
Bereidingswijze
Maak eerst de boemboe (het kruidenmengsel)
- De kemirinoten even in pan verhitten tot ze lichtbruin worden.
- Uien, knoflook, laos, koenjit, 1 peper, trassi en de kemirinoten tot een brij wrijven in een vijzel of (voor de gemakzuchtigen) in een keukenmachine vermalen.
Soepbasis:
- Kip, sereh (even kneuzen), salam, gemberwortel, zout, peperkorrels, bouillonblokjes en djeroek peroet met twee liter water aan de kook brengen.
- Als de kip gaar is, de kippenborst eraf snijden. Dit vlees in niet te kleine stukken snijden en fruiten met boemboe in een wok met beetje olie. Daarna aan de soep toevoegen. De rest van de kip ontdoen van het overige vlees en in stukjes weer aan de soep toevoegen. Nog op lager vuur rustig 30 minuten laten doorkoken.
Toebehoren:
- de rijstnoedels koken en afspoelen met koud water en laten uitlekken
- taugé in warm water afspoelen
- aardappelen grof raspen en frituren in wok met olie en op keukenpapier laten afkoelen.
- schenk de ketjap in een kommetje en voeg hier de overige rode pepers gesneden aan toe, snuf zout erbij en doorroeren.
Opdienen:
- zet de noedels, stukjes citroen, gebakken uitjes, fijngesneden bieslook, fijngesneden peterselie en gesneden eieren in bakjes op tafel. Bakje met ketjap/rode pepersaus ook en de gefrituurde aardappelsnippers.
- noedels en taugé opscheppen, dan soep eroverheen, daarna de toebehoren naar smaak toevoegen en een lepel ketjap/rodepeper saus. Op het allerlaatst een scheutje kokosmelk erover heen gieten.
Selamat makan!
Wat vonden wij ervan?
Je hoeft niet eens een Indische schoonmoeder te hebben gehad om in vervoering te raken bij het vooruitzicht op Soto Ayam – kippensoep – maar het helpt wel degelijk. Want dan zie je voor je geestesoog nog altijd hoe die schoonmoeder dag en nacht stond te schommelen voor het fornuis en daar de ene na de andere lekkernij op tevoorschijn toverde, waarvan de geur je al door het hele huis tegemoet dreef. Die tijden herleven als je deze Soto Ayam klaarmaakt, zo authentiek als-ie maar kan zijn, onbeschrijfelijk heerlijk, precies in balans en een lust voor het oog. Het is jammer dat je, wanneer het uitgaat met een Indisch meisje, haar moeder niet mag houden.
Soto ayam is gewoon de lekkerste soep ter wereld, daar valt niet over te discussiëren. De volmaakte soto ayam at ik voor het eerst op mijn 18de, toen ik verkering kreeg met een Moluks-Javaanse dame bij wie een schoonmoeder inbegrepen zat die voor de goden kookte en die mij de beginselen van de Indische/Indonesische keuken bijbracht. Net zo volmaakt als die allereerste soto ayam was de versie die we maakten naar het recept van Arnoud. Hier kan werkelijk niets aan verbeterd worden, krankzinnig lekker!
Deel dit lievelingsgerecht
Dit vinden wij ook héél lekker (en jij vast ook)
Heri heri – het lievelingsgerecht van Humberto Tan
Heri heri betekent ‘helen’. Dit gerecht stamt uit de tijd van de slavernij en werd op de plantages gegeten. Het is een eenpansmaaltijd die bestaat uit cassave, zoete aardappel, groene en gele bananen, gebakken zoute vis (bakkeljauw) en een ei. Heri heri is het lievelingsgerecht van Humberto Tan.
Vegan groene curry van Wendy Walrabenstein
Ze stopte met vlees vanwege de ontroostbare moederkoe onder het Zwitserse keukenraam, maar omarmde de plantaardige levensstijl definitief toen ze ontdekte dat deze veel gezonder is voor een mens. Als diëtist is ze een harde leermeester met een voorkeur voor mannen, want die luisteren beter. Het lievelingsgerecht van Wendy Walrabenstein is een veganistische groene curry met wortels in India.
Runderstoof van Bas Pauw
Sommige gerechten blijven een leven lang bij je. Ze vervelen nooit en van tijd tot tijd dringen ze zich onweerstaanbaar aan je op; dan moeten ze op tafel. Deze runderstoof is het lievelingsgerecht van Bas Pauw. Elk najaar, je kunt er de klok op gelijk zetten, springt hem de geur van dit gerecht weer voor de geest. Het recept voor dit heerlijke en troostrijke gerecht kreeg Bas van huis uit mee.