Rosolje, Estlandse feestsalade van Willem Westerik
De salade die grafisch vormgever Willem Westerik elke jaarwisseling opdient, is vernoemd naar zijn vader: Co’s oudejaarsavondsalade. Beeldend kunstenaar Co Westerik vervolmaakte het recept voor rosolje, de nationale aardappel- en bietensalade van Estland, door er biefstuk aan toe te voegen. Wij weten werkelijk niet waarom je deze salade maar één keer per jaar zou mogen eten.
“Mijn vader kookte maar heel zelden, maar elk jaar op 31 december maakte hij ‘zijn’ oudejaarsavondfeestsalade rosolnje. Eigenlijk is het rosolje, zonder ‘n’, en hoort die biefstuk er ook niet in thuis, maar die zijn er gaandeweg stiekem ingeslopen.
Alle smaken zijn opgegaan in een heerlijk vette bek met een fris zuurtje.
Verder zaten erin: bieten, aardappelen, haring, ui, appels, zure bommen, mayonaise, mosterd… Hij kalligrafeerde daar dan met mayonaise de cijfers van het nieuwe jaar op. Een prima bodem voor een zware avond en zo mogelijk nog beter geschikt om de nieuwjaarskater te verdrijven. Dit is typisch zo’n gerecht dat op dag twee nog veel beter smaakt, als alle smaken zijn opgegaan in een heerlijk vette bek met een fris zuurtje.
Deze klassieke salade komt van oorsprong uit Estland. Rosolje betekent ‘rommeltje’, ‘gevarieerd’ en ‘kleurrijk’. En dat is een prima beschrijving van de aard van dit gerecht. Iedereen in Estland heeft zijn eigen recept en in die zin is het niet vreemd dat mijn vader er ook zijn eigen slinger aan heeft gegeven.
De salade moest wel altijd perfect zijn. Ik weet nog goed dat ik op oudjaarsdag een keer achterop bij mijn vader op de fiets zat – ik zal een jaar of zes, zeven zijn geweest – en we door de sneeuw over de Nieuwe Binnenweg in Rotterdam reden, op zoek naar een snackbar waar we zure bommen konden kopen. Die was hij vergeten en de winkels waren dicht. Niet zo’n spannend verhaal misschien, maar mij is het altijd bijgebleven als een groot avontuur.
Toen ik op kamers ging, kreeg ik van mijn ouders een kookboekje mee met mijn lievelingsrecepten en handige studentengerechten. Het is geschreven door mijn moeder, die een heel goede kok is, de tekeningetjes zijn van mijn vader.
Ik maak nu zelf ieder jaar mijn rosolnje en ik hoop dat mijn zoon dat na mij zal doen.“
Willem Westerik (50) is vormgever, beeldend kunstenaar, (ex-)galeriehouder, vader van Gijs (13) en zoon van Co, de fameuze kunstenaar die op tien september 2018 op 94-jarige leeftijd overleed. Naast zijn ‘eigen’ werk heeft Willem het razend druk met het borgen van de artistieke nalatenschap van zijn vader, middels tentoonstellingen in binnen- en buitenland, en ván wie hij de dagboeken gaat uitgeven. Willem Westerik zal tenslotte niet rusten voor Co’s iconische en populaire meesterwerk ‘Touwtjespringend meisje’ weer in al haar legendarische glorie op de gevel van een Rotterdamse flatgebouw prijkt.
Ingrediënten
Voor zes personen
- 1 pond gekookte aardappelen (vastkokend)
- 1 grote ui
- 2 zure bommen
- 2 hardgekookte eieren
- 250 gram gekookte bieten
- 1 zure appel (geschild)
- 2 hele verse haringen
- 150 gram biefstuk
- 125 gram zure room (een klein potje)
- 10 eetlepels slasaus
- 4 eetlepels Franse mosterd
Bereidingswijze
- Schil de aardappelen en snijd ze in blokjes. Kook ze beetgaar in water waaraan je een theelepel zout toevoegt.
- Snijd de rode bieten in stukjes die net zo groot zijn als de aardappelen.
- Bak de biefstuk medium-rare (circa 55 graden kerntemperatuur). Laat hem daarna een paar minuten rusten en snijd de biefstuk dan in reepjes en snijd de reepjes doormidden.
- Snijd de ui zeer fijn.
- Snijd de zure bommen, de hardgekookte eieren, de appel en de haringen in stukjes. Niet té fijn, anders wordt de salade te papperig. Er moet wat structuur in zitten.
- Hussel dit alles door elkaar.
- Meng in een bakje de slasaus, de mosterd en de zure room. Roer goed door. Schep deze dressing dan door de salade. Voeg eventueel nog wat peper en zout naar smaak toe.
- Laat de salade nog minstens 2 uur afgedekt in de koelkast staan. De smaak moet licht zurig zijn. Is dat nog niet het geval, meng er dan wat druppels witte wijnazijn doorheen. De volgende dag is de salade nog lekkerder.
Wat vonden wij ervan?
Ik heb altijd een dubbel gevoel bij gerechten die de tweede dag op hun lekkerst zijn. Ik snap hoe het werkt – al die ‘losse’ smaken besmetten elkaar, de structuur van de ingrediënten verslapt een beetje en het hele boeltje blendt tot een uniforme massa die op zich, dat dan weer wel, heerlijk is – maar er hangt toch altijd een vermoeden van bederf omheen, zeker als er ook haring in rondzwemt. Het is dus met enige huiver dat ik de tweededaags-salade proef. Maar wat is ie lekker fris en voedzaam, wat heerlijk om weer eens ouderwets slasaus te proeven, en wat kun je de biefstuk nog moeiteloos van de haring en de biet onderscheiden! Deze salade kun je rustig twee dagen eten. Daarna sta ik nergens meer voor in!
Als Limburger ben ik opgegroeid kauw sjotel. Dat is een opgedirkte huzarensalade die zelden ontbrak bij een bruiloft, een verjaardag, een doopfeest of een communie, tijdens de kermis of het carnaval of bij welk feest dan ook. Asperges uit blik in ham gewikkeld, gevulde eieren en gevulde tomaten, sierlijk in vormpjes gesneden augurken, et cetera. De rosolje is de kauw sjotel van Estland en ik wil dit recept – ter variatie – van harte aanbevelen aan mijn provinciegenoten. Minstens net zo voedzaam en eveneens verdomd lekker. Het eet gewoon heerlijk weg en het legt de perfecte bodem voor de zuiperij.
Deel dit lievelingsgerecht
Dit vinden wij ook héél lekker (en jij vast ook)
De crèmetaart van Doortje Deckers
Vandaag, 21 januari, is de geboortedag van Dora Deckers – Brunenberg. Doortje. Geboren in 1936, overleden in 2016. Ze was een huisvrouw zoals zovelen en leefde om te zorgen, dat was een zinvolle invulling van haar bestaan. Op het bidprentje ter nagedachtenis van Doortje prijkt het recept van haar crèmetaart die zij honderden keren in haar leven heeft gebakken. Vandaag eren wij Doortje en alle andere Doortjes voor haar en na haar met het recept voor haar lievelingsgerecht.
Marokkaans/Hollandse stamppot van spruitjes, koolrabi, knolselderij en aardappel
Als kind griezelde schoonheidsspecialiste Fatima Taki van Hollandse kost, met name van de mishandeling van spruitjes. Die worden in de Marokkaanse keuken liefdevol in de tajine gestoomd in plaats van bitter stukgekookt. Maar nu is haar Marokkaans/Hollandse stamppot van spruitjes, koolrabi, knolserij en aardappel de perfecte blend van culinaire culturen. Het is haar lievelingsgerecht.
Okersoep van Howard Komproe
Net als alle Surinaamse kinderen had comedian Howard Komproe een gloeiende hekel aan okersoep. Dit vanwege de glijmiddelachtige substantie die deze tropische groente afscheidt. Toen hij echter later in het leven het geheim van de droge oker ontdekte, werd deze heerlijke maaltijdsoep alsnog zijn favoriet.