De crèmetaart van Doortje Deckers
Vandaag, 21 januari, is de geboortedag van Dora Deckers – Brunenberg. Doortje. Geboren in 1936, overleden in 2016. Ze was een huisvrouw zoals zovelen en leefde om te zorgen, dat was een zinvolle invulling van haar bestaan. Op het bidprentje ter nagedachtenis van Doortje prijkt het recept van haar crèmetaart die zij honderden keren in haar leven heeft gebakken. Vandaag eren wij Doortje en alle andere Doortjes voor haar en na haar met het recept voor haar lievelingsgerecht.
Tot begin jaren zestig was het een uitgemaakte zaak: de werkende vrouw die haar baas vertelde dat ze in verwachting was, werd in één adem gefeliciteerd én ontslagen. Als huisvrouw had ze voortaan een onbetaalde full time job. Ze had vele monden te voeden in haar – hopelijk – kroostrijke gezin. Zonder koelkast of vrieskist, wasmachine of stofzuiger, laat staan een wasdroger, vaatwasser of magnetron. Werk te over.
Doortje (Dora) Brunenberg, geboren in Stamproy in 1936, werd huisvrouw toen ze in 1960 trouwde met Wim Deckers. Daarmee kwam er een eind aan de dagelijkse fietstochten naar Sittard, dertig kilometer heen en weer terug, waar ze leerde en werkte als gezinsverzorgster. Maar haar collegaatjes uit die tijd bleven vriendinnen voor het leven.
Ze werkten en leefden achter de coulissen, maar zonder hen ging het doek niet open.
Na de geboorte van zoon Henk kregen Doortje en Wim een dochter, Gerrie, en daarna nog twee zonen, Peter en Mark. Doortje was zelf de oudste van negen kinderen, Wim kwam uit een gezin met acht kinderen. Met zoveel familie en schoonfamilie, de aanhang en de groeiende kinderschaar, was elke verjaardag een volksfeest. Dan moest er natuurlijk lekkers op tafel, tijd om te bakken.
Doortje bakte als geen ander. Ze ging ’s ochtends bijtijds aan de slag en aan het eind van de dag stonden er soms wel vijftien verschillende vlaaien te pronken. Kersen en abrikoos natuurlijk, rastervlaaien. En dichte vlaaien: altijd een rijstevlaai met slagroom en vlokken. En pudding-kruimelen. Appel, niet te vergeten. Maar haar pronkstuk was de taart. Die had verder geen naam. Op het bidprentje dat de kinderen lieten drukken toen Doortje in 2016 overleed, heet hij eenvoudig ‘taart van oma.’ Dat recept op dat bidprentje is een ontroerend eerbetoon aan een vrouw die leefde om te zorgen. Een huisvrouw, zoals zovelen. Ze werkten en leefden achter de coulissen, maar zonder hen ging het doek niet open.
Zoon Peter en zijn vrouw Sonja waren zestien toen ze verkering kregen. Die taart was er toen al. Peter kan zich geen leven vóór die taart herinneren. Wie jarig was, kreeg die taart van Doortje cadeau. Behalve Sonja, die bakte hem zelf immers net zo goed. En ze bakt hem nog steeds.
Hoe Doortje ooit aan het recept is geraakt, weet niemand. Twee zwagers waren bakker, maar die hielden hun recepten strikt geheim. Boter met poedersuiker, dat was en is het gebruikelijke recept. Maar Doortje maakte haar crème met pudding en dat maakt deze taart zo lekker.
In 2009, één jaar voor hun gouden bruiloft, overleed Wim. Doortje bleek inmiddels dementerend. Onder protest wilde ze – één dagje hoor – wel een keer naar de zorgboerderij. En vervolgens sloeg ze geen dag meer over. Niet dat ze zelf zorg nodig had natuurlijk, ze wilde daar voor de oudjes zorgen en koken. Ze presenteerde het als vrijwilligerswerk. Elke dag bracht Doortje tien eieren mee van de zorgboerderij want dat had volgens haar iemand van de familie of in de buurt gevraagd die ging bakken of wafels zou gaan maken.
Hoe vergeetachtig Doortje ook werd, het recept voor haar taart kende ze nog steeds uit het hoofd. Haar dood volgde op een ziekbed van één dag. Een hartstilstand na een longontsteking. Een dood waarvoor menigeen zou tekenen en een leven welbesteed.
Ingrediënten
Voor de bodem
- 5 eieren
- 200 gram suiker
- 100 gram bloem
- 100 gram maïzena
- 3 pakjes vanillesuiker
- 2 theelepels backin
Voor de crème
- 200 gram boter
- 200 gram suiker
- 200 milliliter melk
- 2 theelepels Nescafé Mocca oploskoffie
- 2 eetlepels custard
Voor de afwerking
- slagroom
- Nougatine-nootjes
Bereidingswijze
De bodem bereiden
- verwarm de oven voor op 175 °C
- doe de eieren, de suiker en de vanillesuiker in een kom en mix dit mengsel 10 minuten
- meng de bloem, de maïzena en de backin door elkaar en haal dit door een zeef
- wrijf de vorm met boter in, bedek de bodem met paneermeel en leg bakpapier tegen de zijkanten van de vorm
- meng de bloem, maïzena en backin langzaam met een spatel of houten lepel door het mengsel van eieren, suiker en vanillesuiker
- zet de taart in de oven. Na 45 minuten met een breinaald of een ander puntig voorwerp in de taart prikken. Komt deze er droog uit, dan is de taart gaar.
- zet de oven uit en zet de ovendeur op een kier. Laat de taart nog tien minuten in de oven staan en haal hem dan eruit. Laat de taart in de vorm helemaal afkoelen en dek hem af met keukenpapier. Pas als de taart helemaal is afgekoeld, haal je hem uit de vorm.
De crème bereiden
- meng de custard met een paar eetlepels melk en roer goed door. Doe de rest van de melk en de suiker in een pan en breng aan de kook. Voeg de in de melk opgeloste custard hieraan toe en roer de pudding goed door. Laat deze helemaal afkoelen.
- klop de boter luchtig met de mixer en voeg dan de helemaal afgekoelde pudding hier lepel voor lepel aan toe. Mix weer goed door.
- meng de Nescafé met twee eetlepels warm water en roer goed door. Voeg deze oplossing druppelsgewijs toe aan de crème terwijl je blijft mixen tot je een gladde massa hebt.
De taart afwerken
- snijd de bodem in twee plakken van gelijke dikte. Gebruik de bodemzijde als het deksel van de taart, die is helemaal vlak en leent zich het beste om te decoreren.
- leg één plak op een taartschaal en bespuit deze met stijfgeklopte slagroom uit een spuitzak. Leg dan de andere plak erbovenop.
- breng rondom en op het deksel van de taart een laagje van de crème aan. Decoreer de zijkant van de taart met de Noutatine-nootjes.
- gebruik de spuitzak om de taart fraai op te spuiten met de crème
Wat vonden wij ervan?
De taart is zóet! Heerlijk zoet zoals je tegenwoordig nog maar zelden proeft. Het is dat mijn lieve diëtist blaakt van de gezondheid, anders zou ze zich nog omdraaien in haar graf. Dit soort zoet, daar doen we eigenlijk niet meer aan… en dus des te lekkerder om een ferme punt af te snijden, je tanden er in te zetten en het glazuur van je kakement te laten springen van puur genot om deze smaak uit het verre verleden, toen oma´s nog taarten maakten. Mijn moeder maakt trouwens nog steeds de appeltaart van haar moeder, die hem maakte van de appels uit de boom in haar tuin, die altijd precies rijp waren, als ik jarig was.
Kijk naar die taart die ik zo trots in mijn handen houd! Wat was die goed gelukt. En wat smaakte die fantastisch. Ik ben bepaald geen ervaren bakker, maar dit had ik toch echt goed gedaan, nietwaar?
Dat vond niet iedereen. Sonja en Peter moeten zich rot zijn geschrokken van de foto van die taart die ik hen toezond. Een gruweltaart die in niets lijkt op de taart van Doortje. Ik had weliswaar geen foto van het origineel tot mijn beschikking, maar iemand die overweg kan met de spuitzak maakt er natuurlijk echt iets fraais van. Zo iemand ben ik niet. Ik vond de smaak van de taart (die crème!) fantastisch, maar ik ben héél blij dat Sonja het visuele spektakel voor haar rekening nam door de taart van Doortje voor ons te bakken.
Deel dit lievelingsgerecht
Dit vinden wij ook héél lekker (en jij vast ook)
Ossobuco van Martijn Sorber
Martijn Sorber had een oma die rondjakkerde in een sportwagen, kookles gaf aan hofmeesters, een huis bezat aan de Italiaanse kust en twee kookboeken schreef. Bovendien mocht hij altijd komen logeren als het hem thuis te heet onder de voeten werd. Dan maakte ze zijn lievelingsgerecht: ossobucco. Geen wonder dat Jean van Helbergen zijn favoriete oma was.
Käsekuchen van Kalien en Majel Blonden
Voor de zussen Kalien en Majel Blonden is eten nauw verweven met hun familiegeschiedenis. Hun Indische overgrootmoeder van moederskant was kokkin in het beroemde hotel Homan in Bandung. Ze koesteren haar spekkoek-recept dat van generatie op generatie werd overgeleverd. Maar hoe maakte hun moeder Käsekuchen, een recept van hun Duitse oma van vaderskant? Dat recept is verdwenen, maar de smaak herinneren ze zich nog heel goed.
Appeltaart van oma Budel
Riet Fiddelaers-Jaspers zat na een grondige verbouwing tegen een wel erg lege keukenmuur aan te gapen. Ze kreeg een prachtidee: ze liet het recept van de appeltaart van haar moeder op die muur kalligraferen, compleet met haar handtekening eronder. Die appeltaart staat in de familie bekend als de appeltaart van oma Budel en het recept wordt van generatie op generatie doorgegeven. Nu wij hem ook hebben gebakken, willen we het recept warm aanbevelen aan andere families. Dit is dé appeltaart waarnaar je verlangt als je onweerstaanbare trek hebt in appeltaart.